Tarihce
OZBURUN’UN TARIHÇESI
Özburunun tarihini inceledigimizde doga ve cografi yapisi nedeni ile birçok medeniyetin üzerinde yasadigi bir yerlesim birimidirBugünkü özburun halkinin ilk yerlestigi yer Avsar bölgesidir ve ayni zamanda özburun halkinin Avsar Turk’u oldugundan o bölgeye ismini vermistir, ancak hangi yillarda orada yasandigi bilinmemektedir. Kepez mevkiinde kral tahtinin bulunusu, kilise sütunlarinin bulunusu nedeni ile (bu sütunlar özburun belediyesi avlusu açik alan müzesinde sergilenmektedir.) Bizans, roma devrinin yine bu bölgede yerlesim alani olarak kullanildigi bilinmektedir. Özburunun kuzey bölgelerinde ve 3 höyük 2 höyük mevkilerinde bulunan höyükler bugün devletin sit alani içinde olup buralarin kazilmasi tahrip edilmesi yasaktir.
Özburun kasabasini yeni kuyu mevkii ayri bir yerlesim alani olup yillardir ayni bölgede yapilan kaçak kazilarda degerli tarihi eserlerin çiktigi (heykel çanak çömlek) bilinmektedir. Özburun bugünkü alabalik tesislerinin bulundugu soguk pinar mevkiinde yine ayri bir medeniyetin yasadigi orada bulunan mezarlarla ve ören yerleri dedigimiz yerlesim kalintilarindan anlasilmaktadir. Afyon ve Bolvadin müzelerinde bulunan mezar lahitler, sandukalarin özburun beldesinden gittigi müzelerin resmi kayitlarindan anlasilmaktadir.
Özburun geçmiste böyle medeniyetlere ev sahibi yaptigi gibi yakin tarihimizde de kendisine düsen önemli görevleri yerine getirmis büyük bir beldedir. Osmanlilarin son dönemlerinde Çanakkale ve kurtulus savaslari sirasinda her aileden bir iki insan vatan savunmasinda sehit düsmüstür. 1500 yilinda ataerkil bir aile yapisina sahip olan özburunda nüfus sayisi 1800 hane sayisi ise 90 oldugu her ailede 20 ve daha fazla insan oldugu bursa sancak beyligi resmi kayitlarindan anlasilmaktadir. Özburunun o günkü ismi =ÖZDARUN= dur. Kurtulus savasi sirasinda ise afyon cephesinde yaralanan askerlerin tedavi merkezi özburun ulucamii (o günkü özburunun tek camii) hastane olarak kullanilmis ölenler bugünkü özburun kasaba mezarliginin kuzey bölgesine defnedilmistir bugün merhum olan vatandas ali çildir adli vatandas özburun belgeselinin çekimi sirasinda kendisinin yaralilari tasimak için kagni kolunda görevlendirildigini ve yukarida adi geçen mezarliga 1500 askerin sehit olup gömüldügünü kendi agzindan anlatmistir. (1997 yilinda)